Główny Urząd Dowodzenia SS (SS-Führungshauptamt, SS-FHA) był jednym z głównych urzędów centralnych SS i pełnił funkcję operacyjnego sztabu dowodzenia dla całej formacji, przede wszystkim dla Waffen-SS. Powstał w 1940 roku poprzez wyodrębnienie części struktur z Głównego Urzędu SS (SS-Hauptamt) oraz z Allgemeine SS. Jego siedziba znajdowała się w Berlinie. Początkowo urząd ten podlegał bezpośrednio Heinrichowi Himmlerowi jako Reichsführerowi SS, pełniąc rolę ośrodka, w którym skupiało się planowanie działań bojowych i organizacyjnych SS.

Na czele Głównego Urzędu Dowodzenia SS stał SS-Obergruppenführer Hans Jüttner, który najpierw pełnił funkcję szefa sztabu, a od 1943 roku został formalnie jego szefem i pozostał nim do końca wojny. Od 1942 roku urząd ten faktycznie działał jak Sztab Generalny SS- przygotowywał rozkazy, plany użycia jednostek, zajmował się organizacją nowych formacji, a także koordynował relacje między Waffen-SS a Wehrmachtem. W praktyce SS-Führungshauptamt odpowiadał za dowodzenie oddziałami SS wszędzie tam, gdzie nie były one bezpośrednio podporządkowane dowództwu armii, a także za ogólne kierunki rozwoju wojskowej części SS.

Instytucja ta była również odpowiedzialna za wyszkolenie bojowe, organizację i zaopatrzenie żołnierzy Waffen-SS oraz członków Allgemeine SS. W strukturze SS-FHA znajdowały się m.in. komórki odpowiadające za planowanie logistyczne, zaopatrzenie w broń, sprzęt i pojazdy, nadzór nad szkołami oficerskimi SS-Junkerschulen, szkoleniem podoficerów oraz inspekcję poszczególnych rodzajów wojsk (piechoty, wojsk górskich, kawalerii itd.). Urząd opracowywał etaty i struktury dywizji, dbał o ich uzupełnienia oraz o rozmieszczenie jednostek na frontach. W miarę trwania wojny, gdy Waffen-SS dynamicznie się rozrastała, rola SS-Führungshauptamt jako centralnego ośrodka dowodzenia i administracji wojskowej SS stale rosła.

Pod koniec wojny w SS-Führungshauptamt pracowały tysiące oficerów, urzędników i specjalistów, którzy zajmowali się planowaniem operacyjnym, szkoleniem, zaopatrzeniem oraz bieżącym kierowaniem rozbudowaną strukturą Waffen-SS. Choć sam urząd miał charakter przede wszystkim sztabowo-administracyjny, to poprzez sprawowanie zwierzchnictwa nad jednostkami Waffen-SS był pośrednio współodpowiedzialny za ich działania na froncie i udział w zbrodniach popełnianych przez formacje SS na okupowanych terenach Europy.

Zdjęcie:
Bundesarchiv