Artykuły » Włochy- kraj, w którym narodził się faszyzm
Jeśli by szukać państwa, które zawiodło Adolfa Hitlera i III Rzeszę, to Włochy są idealnym przykładem. Italia była pierwszym krajem faszystowskim, a Benito Mussolini mistrzem Adolfa Hitlera to jednak nie przełożyło się to na dokonania tego państwa w II wojnie światowej. Tylko dzięki pomocy III Rzeszy państwo to mogło prowadzić działania wojenne w latach 1940-1945. Artykuł ten jest poświęcony pierwszemu państwu faszystowskiemu- Włochom.

Królestwo Włoch należało do grona państw zwycięskich podczas I wojny światowej . Niestety wielu Włochów uważało, że ich państwo dostało zbyt mało w powojennych rozrachunkach. Powodów do frustracji nie brakowało. Skromne nabytki w Europie w postaci Tyrolu Południowego, Addygi. Długi wojenne przekraczające ponad 12 miliardów przedwojennych włoskich lirów! Zniszczenia wojenne, zamachy na polityków, strajki, wzrost aktywności partii komunistycznej. Wszystko to doprowadzało naród włoski do wrzenia. W takich warunkach odnalazł się człowiek, który miał przejąć władzę. Tym człowiekiem miał się stać Benito Mussolini- dziennikarz, były żołnierz założyciel ruchu faszystowskiego. Człowiek ten chciał stworzyć drugie imperium rzymskie. Postanowił sięgnąć po władze poprzez marsz na Rzym, w roku 1922. Oddziały Mussoliniego zwane Czarnymi Koszulami (od koloru koszuli) wyruszyły z różnych części Włoch, sam zaś Mussolini z Neapolu. Ich celem był Rzym i zdobycie władzy. Król Włoch Wiktor Emanuel III w obawie o wybuch wojny domowej zgodził się na to by Mussolini został premierem królestwa Włoch. Od tej pory można mówić o tym, iż Włochy stały się pierwszym państwem faszystowskim Inni mówili po wielu latach o przykładzie dyktatury niedoskonałej. Te określenia są jak najbardziej prawdziwe. Jedyną partią po pewnym okresie czasu stała się włoska partia faszystowska, opozycjoniści byli albo mordowani albo zsyłani w odległe regiony królestwa zwłaszcza do kolonii.

Faszyzm włoski nie był aż tak źle nastawiony do Żydów i wszystkiego co z nimi związane. Nie może to dziwić skoro wśród uczestników marszu na Rzym z roku 1922 było co najmniej 200 osób wyznania mojżeszowego! Mussolini w pierwszej kolejności postanowił rozprawić się z zadłużeniem państwa oraz z mafią, która władała południem Włoch jak swoim udzielnym księstwem. Wielu zaczęło mówić iż za czasów Mussoliniego, który przyjął tytuł Duce czyli Wódz "przywrócono punktualne kursowanie pociągów". Dochodzi do uregulowania kwestii kościoła katolickiego oraz państwa papieskiego. Kwestia ta stawała się paląca od lat 70- tych XIX wieku gdy państwo włoskie przejęło posiadłości papieskie w Italii, a papież ogłosił się "Więźniem Watykanu", nie wspominając już o tym, iż dynastia rządząca tym państwem zostaje ekskomunikowana! Teraz faszyści włoscy postanowili rozwiązać tą kwestię. Traktaty laterańskie zostaną podpisane w roku 1929. Państwo Watykan zostaje uznane przez rząd Włoch, a papież za jego głowę, dynastia przywrócona do łask. Do tego dochodzi jeszcze odszkodowanie za utracone dobra z lat 70- tych XIX wieku. Mussolini oczywiście kreuje się na człowieka, który wszystko potrafi i jest absolutnie wszędzie tam gdzie potrzeba. Udaje wzorowego męża i ojca choć wielu wie o jego niestabilności pod tym względem. Mafia włoska zostaje unieszkodliwiona do lat 30- tych (wielu przywódców ucieka do USA, będą jeszcze przydatni później o czym za chwilę). Za swoje dokonania Mussolini razem z królem Włoch zostaje mianowany Marszałkiem Królestwa Italii, jest to jeden z jego licznych tytułów. Rozpoczyna się kolejny etap- odbudowy imperium zakończony tragicznie dla Mussoliniego, jego ruchu i dla włoskiego państwa.

W latach 20- tych włoskie wojska pokonują ostatnie plemiona stawiające opór w Libii oraz Erytrei i Włoskim Somali. Rozpoczynają się przygotowania do szerokiej ekspansji, rozbudowa floty, lotnictwa oraz armii, która zostaje dozbrojona we wszystko to co chce nawet w gazy bojowe. W połowie lat 30- tych Włoch stają się sojusznikiem III Rzeszy, choć z początku Hitlera z Mussolinim podzieliła sprawa Austrii i jej status jednak obydwaj dyktatorzy szybko doszli do porozumienia. Pierwszym celem ekspansji włoskiej jest wojna z Etiopią w latach 1935-1936. Włosi pierwszy raz próbowali podbić ten kraj w latach 90- tych XIX wieku. W tedy wojska włoskie jako jedyne z wojsk państw kolonialnych poniosły klęskę zwłaszcza podczas bitwy pod Aduą w roku 1896. Teraz Włosi dysponowali o wiele lepszym sprzętem i poparciem ze strony kościoła, który "dołożył" się do wojny hojnymi datkami. Włoska armia wystawiła ponad 300 tysięcy ludzi plus samoloty czołgi i gazy bojowe. Etiopczycy dysponowali armią, która była źle wyposażona i jeszcze gorzej uzbrojona ale broniła się blisko rok. Dopiero użycie gazów bojowych potępione przez Ligę Narodów doprowadziło do zakończenia regularnych działań wojennych. Przez cały czas na tych terenach będą się toczyć działania partyzanckie aż do czasu gdy do tego kraju wkroczą Brytyjczycy. Następnym krokiem Duce jest udział wojsk włoskich w wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939. Kolejnym krajem na liście Mussoliniego jest Albania. Siły użyte do inwazji na ten kraj były o wiele skromniejsze niż w przypadku Etiopii liczyły tylko 22 tysiące ludzi. Na wojska albańskie w zupełności to wystarczyło. Starcia trwały tylko 3 dni od 7 do 10 kwietnia 1939 roku.

Faszystowskie Włochy występują w roli mediatora w pierwszych dniach września 1939 roku. Mussolini usiłuje w ten sposób zagrać rolę "Anioła Pokoju" nikt już jednak nabrać się nie chce. Duce cierpliwie czeka do roku 1940. Gdy III Rzesza zwycięża we Francji Mussolini postanawia wkroczyć do akcji. Wypowiada wojnę Francji i Wielkiej Brytanii. Celem Duce są nie tylko nabytki terytorialne lecz chęć zajęcia francuskiej floty w bazach na południu Francji (w tamtym czasie Francja miała dugą co do wielkości flotę wojenną na świecie!). Mussolini ma pecha albowiem okręty francuskie wypływają z południowych portów do baz w Afryce w szczególności do Mers el Kebir gdzie zostają zatopione by nie dostać się w ręce włoskie. Kolejny krok ekspansji to Grecja i Jugosławia jednak tutaj wojska włoskie napotykają już kłopoty. Co więcej w pewnym momencie Grecy przy pomocy Brytyjczyków rozpoczynają ofensywę wypychając armię włoską z Grecji i rozpoczynają ofensywę w Albanii! Tutaj jednak z pomocą Mussoliniemu przychodzą Niemcy nie po raz pierwszy i jak miało się okazać ostatni. Uderzenie na Jugosławię i Grecję przynosi sukces dzięki pomocy Niemców dopiero w roku 1941. Mussolini oczywiście przed inwazją przechwalał się że "w przeciągu miesiąca jego żołnierze będą grzać się na Akropolu" jednak tym razem musiał przemilczeć swoje słowa. W Afryce z kolei sprawy zaczęły się układać katastrofalnie dla Włoch i to dosłownie. Siły włoskie w Afryce liczyły łącznie ponad 350 tysięcy ludzi z czołgami i samolotami. Jednak ich morale przedstawiało się mizernie. Siły brytyjskie były skromniejsze lecz ze znacznie lepszym morale. Włosi rozpoczęli natarcia ze wszystkich swoich kolonii jednak już po upływie mniej niż miesiąca siły Włoskie zostały wyparte z Egiptu i cofały się z ziem libijskich a w Etiopii Brytyjczycy przy pomocy powstańców przywracają do władzy cesarza Hajle Selasje. Erytrea i Somalii również bardzo szybko wpadają w brytyjskie ręce. Co więcej włosi na tych terenach po prostu nie chcieli walczyć i szybko oddawali się do niewoli.

Hitler zaniepokojony tym co działo się w Afryce postanawia po raz kolejny wspomóc swojego przyjaciela. Wysyła na pomoc wojska pod dowództwem przyszłego Feldmarszałka Erwina Rommla. I tylko dzięki jego wojskom włosi utrzymują Libię i i przechodzą do ofensywy . Szczęście będzie trwać do roku 1943. Aktywizować zaczęła się aliancka flota podwodna. Zaczęło się zatapianie włoskich statków z zaopatrzeniem dla wojsk w Afryce. Sytuacja stawała się dramatyczna i to tak bardzo że włoski minister żeglugi Victorio Cini obawiał się że "Już wkrótce nie będzie możliwe wysłanie czegokolwiek dla wojsk w Afryce". W roku 1941 Mussolini po raz kolejny ulega Hitlerowi i atakuje Związek Radziecki jak nie trudno się domyślać i ta ekspedycja skończy się tragicznie dla Armii Włoskiej. Alianci wkraczają do Libii i po kilku miesiącach walk zajmują ją. Zaczynają się przygotowania do inwazji na Sycylię. Tutaj z pomocą aliantom przychodzi cenny sojusznik- włoska mafia. Mafiozi nie zapomnieli Mussoliniemu tego, że szkodził im w latach 20- tych i 30- tych. Teraz nadszedł czas zemsty. Jednym z mafiozów, którego rodzina została skrzywdzona był Salvatore "Luccy" Luciano. Odsiadywał wyrok za przestępstwa w USA a, że miał liczną rodzinę we Włoszech, która mogła wiele Amerykanie postanowili zaryzykować, a skutki tego ryzyka odczuwalne są właściwie we Włoszech do dziś! Lądowanie na Sycylie udaje się. Tylko oddziały niemieckie stawiają opór. Włosi zaś nie chcą już walczyć i z wielką ochotą oddają się do niewoli. Co więcej wiele włoskich miast na Sycylii z radością wita wojska alianckie! Wojska alianckie przeprawiają się przez Cieśninę Mesyńską rozpoczynając inwazję na półwysep Apenijski. Nad głową Bienito Mussoliniego zaczynają zbierać się "czarne chmury". Włosi mieli już dość wojny, która przynosiła im już tylko klęski, bombardowania miast. Nawet w gronie własnej partii zaczęła ujawniać się opozycja. W lipcu 1943 roku zebrała się Wielka Rada Faszystowska- organ powołany po to by pomagał Mussoliniemu w sprawowaniu władzy. Jeśli Duce liczył na to, iż rada będzie go wspierać nadal to przeliczył się. Nikt nie poparł Mussoliniego łącznie z jego własnym zięciem Ministrem Spraw Zagranicznych Galeazo Ciano. Dla tego ostatniego już niebawem nadejdzie godzina kary.

Mussolini zostaje aresztowany i pozbawiony wszystkich stanowisk przez króla. Nowe władze rozpoczynają negocjacje z aliantami. Niemiecki wywiad dowiaduje się o tym szybko. We wrześniu 1943 wojska niemieckie wkraczają do Włoch i zajmują Rzym, rozbrajają armię włoską. Mussolini zostaje uwolniony przez komandosów niemieckich. Zostaje utworzona tak zwana Republika Salo na północy Włoch. Wojska tego "państwa" nadają się tylko do roli policji próbującej zwalczyć opozycję. Terror działa jednak sprawnie. Jego ofiarą pada chociażby zięć Mussoliniego były minister spraw zagranicznych Galeazzo Ciano, który zostaje rozstrzelany. Duce nie ma litości nawet wobec starych towarzyszy z czasów marszu na Rzym! Alianci zachodni powoli idą w stronę Rzymu i północy Włoch. Napotykają jednak twardy opór wojsk niemieckich, zwłaszcza w takich miejscach jak chociażby Monte Cassino, Anzio. W roku 1944 zostaje zajęty Rzym. Działania wojenne będą jednak trwać aż do roku 1945 gdy Alianci wyzwolą całe Włochy. Benito Mussolini postanowi uciec do Szwajcarii jednak nie uda mu się to. Zostaje aresztowany razem ze swoją kochanką i powieszony. Monarchia we Włoszech zostanie obalona w roku 1946, na mocy referendum które właściwie powinno zostać unieważnione przez liczne nadużycia. Skutki rządów Mussoliniego są obecne na całym świecie do dziś.

Polecam:
Film Historia Faszyzmu
https://www.infolotnicze.pl/2012/08/18/kampania-wloska-wrzesien-1943-styczen-1944-aspekty-polityczne-i-militarne/
Encyklopedia II wojny Światowej
Szkoły nienawiści: historia faszyzmów europejskich 1919-1945
Eatwell Roger Faszyzm: historia
Jacek Solarz: Sycylia 1943
dodaj komentarz »
Copyright © 2006-2024 Vaterland.pl