Artykuły » Sonderaktion Krakau
Sonderaktion Krakau


Sonderaktion Krakau było częścią większej akcji noszącej nazwę Akcja AB. Akcja AB według nazistów polegała na ,,Likwidacji Polskiej Warstwy Przywódczej” czyli eliminacji inteligencji Polskiej. W wielu przypadkach była prowadzona wspólnie z władzami radzieckimi gdyż w tym samym czasie przystąpiły one do likwidacji polskiej inteligencji na polskich ziemiach wschodnich. Wojska niemieckie zajęły Kraków 6 Września 1939 roku. Rozpoczął się okres tak zwanego zarządu wojskowego który trwał na ziemiach polskich do października 1939 roku. W październiku 1939 roku zostają utworzone prowincje na okupowanych ziemiach polskich. Powstało wówczas Generalne Gubernatorstwo z siedzibą w Krakowie. Miała to być kolonia gdzie zsyłano ludność polską z innych prowincji III Rzeszy. Na czele Generalnego Gubernatorstwa stanął Hans Frank jako Generalny Gubernator. Generalne Gubernatorstwo dzieliło się na dystrykty, których były 4 do roku 1941 a od 1941 5.

Władze postanowiły uporać się jak najszybciej z polską inteligencją w Krakowie. Postanowiono uciec się do podstępu. Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz AGH, zaproszono na wykład ,,O stosunku III Rzeszy do Naukowców”. To zmyliło naukowców, podobnie jak data 6 listopada 1939. Wielu sądziło że zostaną puszczeni po wykładzie do domów by świętować nadchodzący 11 listopada. Akcja rozpoczęła się 6 listopada od zamknięcia ulic wokół Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nie zaniepokoiło to profesorów. Pozwolono im wejść nawet przez główne wejście. Całą akcją dowodził Sturmbanfűrer SS Bruno Műller.

Zanim jeszcze rozpoczął się wykład aresztowano łącznie 184 osoby , które przewieziono do więzienia na Montelupich w Krakowie , następnie do dawnych koszar wojskowych w dzielnicy Łobzowo. Cały czas profesorom składano fałszywe obietnice , że zostaną wypuszczeni na 11 listopada. Od 7 listopada zaczęło się wywożenie uwięzionych najpierw do Wrocławia a następnie od 27 XI zaczęto wysyłać transporty do obozów koncentracyjnych w głębi Rzesz, między innymi do Sachsenhausen . Zgromadzeni naukowcy próbowali odnaleźć się w nowej sytuacji organizując wykłady ze swoich dziedzin. Niewielki był kontakt z rodzinami. Ograniczał się do 2 listów miesięcznie, które były ocenzurowane i musiały być pisane trybem oficjalnym po niemiecku. Nie wolno było wspominać o złym stanie zdrowia.

Wiele państw na świecie było oburzonychg potraktowaniem przedstawicieli polskiej inteligencji. Zaczęli oni zabiegać o to, by profesorowie zostali wypuszczeni. Przyniosło to skutek. Pierwszy raz władze III Rzeszy musiały się po prostu ugiąć. Do końca 1940 roku obozy opuściło ponad 101 osób. Reszta została zwolniona do końca 1941 roku.

Niestety śmierć poniosło co najmniej 13 osób. Wśród nich byli między innymi : Wiktor Ormicki- Geograf Docent na Uniwersytecie Jagiellońskim. Został powieszony w Mauthauzen. Jan Włodek- profesor Dziekan Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Leon Sternbach profesor filologii klasycznej UJ pochodzenia żydowskiego co zadecydowało o jego losie.

Ci którzy przeżyli wrócili do okupowanej Polski do Generalnego Gubernatorstwa gdzie zaczęli uczyć na tak zwanych tajnych kompletach i szkolić swoich uczniów. Przekazali ponadto wielokrotnie relacje na temat wydarzeń z 6 XI 1939 r. Polecam następujące książki oraz programy: TVP Historia z 6 XI 2013 roku Sonderaktion Krakau Był rok 1939 Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Artykuł w Gazeta.pl Sonderaktion Krakau. Nie Zginie Akademia

Autor: Arkadiusz Sieruga dodaj komentarz »
Copyright © 2006-2024 Vaterland.pl