Reichskriminalpolizei (Kripo) była policją kryminalną III Rzeszy, stanowiącą ważny element aparatu terroru nazistowskiego państwa. Początkowo, do 1936 roku, jednostki Kripo podlegały administracji poszczególnych landów, działały więc w rozproszeniu jako policyjne wydziały śledcze poszczególnych krajów związkowych. Sytuacja zmieniła się zasadniczo, gdy Heinrich Himmler- mianowany w 1936 roku szefem całej policji w Niemczech – przeprowadził centralizację. Wszystkie landowe policje kryminalne włączono do pruskiej policji kryminalnej, a następnie utworzono Biuro Policji Kryminalnej Rzeszy (Reichskriminalpolizeiamt), które stało się ogólnoniemieckim centrum kierującym pracą policji kryminalnej.

Na czele Kripo stanął Arthur Nebe, doświadczony oficer policji, który od 1936 roku kierował ogólnorzeszowską policją kryminalną. Biuro Policji Kryminalnej Rzeszy połączono następnie z Gestapo w strukturę Sicherheitspolizei (SiPo)- Policji Bezpieczeństwa. Kripo i Gestapo stały się więc dwiema głównymi częściami aparatu policyjnego podporządkowanego SS. W 1939 roku, po powołaniu Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA), Kripo, Gestapo oraz Sicherheitsdienst (SD) weszły w skład tej nadrzędnej instytucji. Kripo przekształcono w Departament V RSHA, zachowując jego funkcje śledcze, ale jeszcze silniej wiążąc go z polityką i ideologią nazistowską.

Formalnie Kripo miała zajmować się klasyczną przestępczością kryminalną: zabójstwami, rozbojami, handlem narkotykami, przestępczością obyczajową, fałszerstwami czy przestępstwami gospodarczymi. W gestii kilku wydziałów pozostawała walka z handlem narkotykami i prostytucją, a także prowadzenie dochodzeń w sprawach poważnych przestępstw. Jednocześnie Kripo pełniła funkcje o charakterze ogólnopaństwowym- dysponowała centralną służbą identyfikacji, kartotekami odcisków palców, fotografii i rejestrów osób poszukiwanych. Z tych baz korzystały wszystkie pozostałe placówki policji kryminalnej, zarówno w Rzeszy, jak i na terenach okupowanych. Przy centrali Kripo działał Instytut Techniki Kryminalnej SiPo, który przygotowywał ekspertyzy techniczne, lekarskie i biologiczne na potrzeby całego pionu Sicherheitspolizei, co dodatkowo wzmacniało możliwości śledcze i kontrolne tej formacji.

W praktyce jednak policja kryminalna III Rzeszy stopniowo przestawała być zwykłą „policją od złodziei i morderców”. Pod wpływem ideologii nazistowskiej Kripo zaczęła odgrywać kluczową rolę w prześladowaniu osób uznanych za „aspołeczne”- włóczęgów, bezdomnych, alkoholików, prostytutek, recydywistów, homoseksualistów, a także Sinti i Romów. Wykorzystując możliwość tzw. „aresztu prewencyjnego” i pozasądowego kierowania do obozów koncentracyjnych, funkcjonariusze Kripo współtworzyli system represji, w którym ludzie mogli trafić do obozu nie za konkretne przestępstwo, lecz za sam „styl życia” niezgodny z nazistowskimi normami. Kripo brała również udział w przygotowywaniu i realizowaniu akcji deportacyjnych, m.in. wobec Romów, oraz w ściganiu ofiar nazistowskiej polityki rasowej i społecznej.

Centrala Kripo sprawowała ogólne kierownictwo nad wszystkimi placówkami policji kryminalnej w Rzeszy i w krajach okupowanych, koordynując śledztwa, nadzór operacyjny i wymianę informacji. W ten sposób Kripo, choć formalnie pozostawała „policją kryminalną”, stała się jednym z narzędzi utrzymywania nazistowskiego porządku, łącząc klasyczną pracę śledczą z politycznym terrorem i współudziałem w zbrodniach reżimu.

Zdjęcie:
https://www.flickr.com/photos/55031494@N03/6260074727